Ziekenhuis

Een nieuwbouw was een unieke gelegenheid om de ziekenhuiswerking te herorganiseren en de infrastructuur zo goed mogelijk af te stemmen op interessante evoluties in de ziekenhuiszorg en de maatschappij. Denk maar aan de toename van de medisch-technische mogelijkheden, de groei van de poliklinische zorg binnen de muren van het ziekenhuis, de vergrijzing van de populatie en de toenemende zorgzwaarte door ondermeer de verkorting van de opnameduur.

Ook de druk vanuit de overheid neemt toe: ze vertaalt het zorgaanbod in zorgprogramma’s en erkende diensten waaraan steeds meer organisatorische en infrastructuureisen gesteld worden.

Verder konden onze “oude” ziekenhuisgebouwen niet steeds een antwoord bieden op de recente evoluties zoals meer aandacht voor comfort, privacy, ergonomie, milieu en veiligheid. 

Tot slot noopt de schaarste aan zorgverstrekkers, de aandacht voor arbeidssatisfactie en  de roep om kostenbeheersing tot het herdenken van zorg en logistieke processen, zodat deze efficiënt en doelmatig kunnen verlopen. Ook hier bieden een aangepaste structuur en nieuwe technologieën een belangrijke meerwaarde.

Het ontwerp van de nieuwbouw is gebaseerd op een duidelijk programma, waarin de gewenste organisatie en dagelijkse werkingsprocessen beschreven zijn. Daartoe werden alle ziekenhuisdiensten bestudeerd, niet enkel hun interne werking maar ook hun onderlinge relaties. Daarvoor heeft het projectteam in overleg met het architectenbureau en ziekenhuismedewerkers, vertegenwoordigd in een 40-tal multidisciplinaire gebruikersgroepen,  de gewenste ziekenhuiswerking geanalyseerd en vertaald in eisenprogramma’s voor diensten. Met het oog op een efficiënte werking werden de circulatiestromen van de verschillende gebruikers (patiënten, bezoekers, medewerkers, logistiek, leveranciers) in kaart gebracht. Daarnaast haalden we onze inspiratie voor het nieuwbouwconcept uit literatuur, symposia en studiebezoeken.

Twee belangrijke assen

Het resultaat is een logisch gestructureerd gebouw waarvan de sterkte in de werkingsprocessen tot uiting moet komen. Zo zijn er twee belangrijke assen. Er is in de eerste plaats een publieke zorgboulevard die het ziekenhuis opdeelt in een oost- en westzijde. De oostzijde is het “acuut” gedeelte van het ziekenhuis, in de westzijde zijn de diensten gehuisvest die minder afhankelijk zijn van de medisch-technische functies. Voorbeelden hiervan zijn de PAAZ, revalidatieafdelingen, materniteit. Waar nodig, bv. het verloskwartier, is er een functionele verbinding tussen beide delen. 

Op de kelderverdieping bevinden zich de logistieke functies die via de logistieke liften de bovenliggende diensten ondersteunen.

Medische straat

Daarnaast deelt de “ruggengraat” van het gebouw het ziekenhuis op in een noord- en zuidzijde. Op niveau 0 en 1 noemen we deze ruggengraat de “medische straat”. Aan de noordzijde van deze straat bevinden zich de ambulante functies zoals polikliniek en dagbehandeling, en aan de zuidzijde de medisch-technische functies zoals medische beeldvorming, operatiekwartier, spoedgevallen, … . 

Functionele groepering van diensten

Het complexe geheel aan ziekenhuisdiensten werd bestudeerd via een relatiediagram, wat resulteerde in een functionele groepering van diensten. Het beperken van de loopafstanden voor patiënt én medewerker en de afstemming tussen samenwerkende diensten wordt hier maximaal nagestreefd. 
De medisch-technische diensten rondom de medische straat bekleden daarbij een centrale plaats. Zo sluit bijvoorbeeld spoedgevallen rechtstreeks aan op medische beeldvorming. Medische beeldvorming maakt op zijn beurt deel uit van het poliklinisch gebeuren. Het chirurgisch dagziekenhuis sluit aan bij het operatiekwartier en de endoscopie-eenheid om ook hier de patiëntenstroom vlot te laten verlopen. 

De verpleegeenheden van de acute diensten liggen op de hoger gelegen verdiepingen en zijn met liften van op de verpleegeenheid verticaal verbonden met de medische straat en de daaraan gekoppelde medisch-technische diensten. 
Ook binnen de diensten werd de infrastructuur uitgetekend in functie van het zorgtraject. Een voorbeeld hiervan is de logische opbouw van de spoedgevallen van doorrij-garage en onthaal over triageruimte, behandelruimte tot zone voor korte hospitalisatie.

Naast een optimalisatie van het zorgtraject voorzien we een prettige, gezonde en veilige omgeving voor patiënten en medewerkers: dat is het uitgangspunt van een healing environment. Deze omgeving heeft positieve effecten op het genezingsproces en het welbevinden van patiënten en medewerkers en vermindert stress.
We brengen dit in de praktijk door de perceptie van kleinschaligheid en de relatief korte loopafstanden binnen dit grote gebouw. De vele glaspartijen bieden een bijna continu contact met de buitenwereld wanneer je door het ziekenhuis wandelt. Samen met een logische indeling van het gebouw kunnen patiënten, bezoekers en medewerkers zich dan ook goed oriënteren en makkelijk hun weg vinden. Deze ervaring moet dit grootschalig ziekenhuis een warme, menselijke uitstraling geven.
Dit helend karakter van het gebouw wordt versterkt door de centraal gelegen zorgboulevard die fungeert als hét centrum van het ziekenhuis. Deze boulevard biedt aan patiënten, bezoekers en medewerkers faciliteiten zoals onthaal, inschrijvingen, cafetaria, shops, patiëntenbegeleiding, informatiecentrum, kapel, … .

Ook een aangepaste ziekenhuiskamer draagt bij tot een vlot verloop van het verblijf.  Per type patiënt werd dan ook een ander type van kamer uitgewerkt. Heelkundige, verloskundige, PAAZ of  pediatrische patiënten hebben immers andere noden.
Een ontwerpkarakteristiek van de patiëntenkamer zijn de lage ramen. Hierdoor krijgen de patiënten vanuit hun bed uitzicht op de omgeving, wat belangrijk is voor het welbevinden. Zo ligt elke patiënt, ook op een tweepersoonskamer, aan de venster. Elke patiënt heeft verder eigen sanitair, een meerwaarde voor hygiëne, privacy en comfort. Het ziekenhuis voorziet meer dan de helft van de bedden in een éénpersoonskamer en beantwoordt hiermee de grote vraag naar éénpersoonskamers. Goed om weten hierbij is dat wetenschappelijke studies aantonen dat op een éénpersoonskamer minder vaak ziekenhuisinfecties voorkomen en minder vaak medische fouten gebeuren. Ook verloopt het contact tussen patiënt en zorgverstrekker veel opener.

Het nieuwbouwziekenhuis moet een plaats zijn waar het voor artsen, personeelsleden, vrijwilligers, stagiairs, … aangenaam werken is. Samen met het architectenbureau en medewerkers werd het gebouw gekneed om in de best mogelijke omstandigheden te kunnen werken. 

Kamerindeling

Zo is de kamerindeling ergonomisch bestudeerd en is er een zone van minstens 120 centimeter rondom het bed. De sanitaire cel is van aan het bed makkelijk bereikbaar voor patiënt en zorgverstrekker. Op de éénpersoonskamers is er bovendien een “zorgwand” tussen kamer en sanitaire cel waardoor bij open zorgwand een grote  verzorgingszone ontstaat.

Dubbelgangsysteem

Op de verpleegafdelingen wordt gewerkt met een dubbelgangsysteem waardoor de dienstruimten makkelijk te bereiken zijn. De verpleegpost ligt steeds centraal ten opzichte van de patiëntenkamers om de loopafstanden te beperken. 

Tal van faciliteiten

Voor de inslapende personeelsleden van wacht is een volledige afdeling ingericht als internaat met de nodige slaapkamers en ontspanningsruimten om de wachtdiensten aangenamer te maken.µ

Het nieuwbouwziekenhuis voorziet verder in een aantal belangrijke faciliteiten voor medewerkers zoals een personeelsparking, een overdekte fietsparking, een droogruimte voor fietskledij en een personeelscafetaria. Met een fitnessruimte en kenniscentrum willen we lichaam en geest gezond houden.