De dienst mond-, kaak- en aangezichtschirurgie heeft een digitale evolutie ondergaan en kan vandaag terugvallen op de recentste medisch-technologische 3D-apparatuur. Dit zorgt voor een breed aanbod aan ingrepen die de artsen kwaliteitsvol kunnen uitvoeren.
Inhoud
Dr. Julie Deferm: “Ons vakgebied is zeer ruim. Dento-alveolaire heelkunde (verwijderen van gebitselementen) komt nog steeds uitgebreid aan bod, maar in verhouding zijn we steeds meer bezig met orthognatische heelkunde, implantologie en preprothetische chirurgie, mondholte- en aangezichtstumoren of behandeling van slaapapnoe. De omschrijving mond-, kaak- en aangezichtschirurgie sluit zeer goed aan bij wat we vandaag doen.” Digitalisatie (zowel klinisch als radiologisch), 3D-planning en -printing wordt meer toegepast in alle deelgebieden van de maxillofaciale heelkunde.
De patiënt virtueel in beeld
Met de steun van het Medisch Investeringsfonds van het ziekenhuis investeerde MKA in de nodige apparatuur om ingrepen ter hoogte van de mond, kaak en het aangezicht optimaal voor te bereiden. “Die staat ons toe om als dienst een topbehandeling volgens de nieuwste technieken te kunnen aanbieden aan onze patiënten, in het bijzonder voor tandimplantaten en kaakverplaatsingen,” vult dr. Marc Dom aan.
“We starten steeds met een algemeen klinisch onderzoek. Met de CBCT-scanner en de mondscanner wordt de patiënt respectievelijk radiografisch en klinisch digitaal gearchiveerd. Deze informatie implementeren we vervolgens in het 3D-softwarepakket, waar we de ingreep kunnen simuleren en het resultaat kunnen evalueren. Tenslotte printen we met de 3D-printer hulpstukjes die ons als chirurg helpen om het resultaat van de virtueel uitgevoerde ingreep over te brengen naar het operatiekwartier.”
Naar een hogere precisie en voorspelbaarheid
Dr. Filip De Brauwer: “Op dat vlak hebben we als mond-, kaak- en aangezichtschirurgen fundamentele stappen vooruitgezet. Voordat we over 3D-technologie beschikten, keken we vooral naar de tandverplaatsing en wisten we niet precies wat het effect van de operatie aan de botfragmenten aan het gezicht voor gevolgen zou hebben. Vandaag plannen we implantaten of orthognatische ingrepen virtueel en hebben we een gedetailleerd beeld van hoe botstructuren veranderen, hoe tanden gaan komen, hoe het gezicht gaat veranderen. We vermijden hiermee giswerk en minder accurate verplaatsingen."
Neem een implantaat als voorbeeld. Vroeger kozen MKA-chirurgen ervoor om soms meer bot dan nodig was te plaatsen voor een implantaat. Vervolgens plaatste men het implantaat en pas daarna werd gekeken of er een kroon op paste. Nu werken de chirurgen omgekeerd en plaatsen ze enkel bot waar het echt nodig is.
De aanschaf van de mondscanner past ook in de ambitie om preciezer en voorspelbaarder te kunnen werken. “Zo’n mondscanner laat ons toe om in een mum van tijd een beeld te maken van de tanden, kaaksbeenderen en mondholte. Dit maakt het mogelijk om gebitsmodellen te vervaardigen zonder de klassieke afdrukpasta die vaak als erg onaangenaam ervaren wordt door de patiënten,” licht dr. Deferm toe. “We zien ook onmiddellijk het resultaat in de beeldvormingssoftware en kunnen simulaties maken. Vroeger moesten we wachten op het uitharden van de pasta en kon de structuur tijdens dit proces nog lichtjes krimpen. Ook hier dus verhogen we de precisie en voorspelbaarheid.”
Individuele hulpstukken voor ingrepen via 3D-printing
In de medisch-technische onderzoeksruimte van MKA staat ook de 3D-printer. Dr. Dom: “Hier printen we devices die aangewend worden tijdens de ingreep. Deze geprinte hulpmiddelen zullen het digitale operatieplan kunnen transleren naar de werkelijke ingreep. Ze vormen de verbinding tussen de 3D-planning en concrete uitvoering van deze planning tijdens de ingreep. Artsen maken hiervan gebruik om onder meer het plaatsen van tandimplantaten te begeleiden, het verplaatsen van een kaak te ondersteunen of een gelaatsreconstructie uit te voeren. De hulpmiddelen worden enkel tijdens de ingreep gebruikt en nooit blijvend in het lichaam ingepland. We kunnen dit steriliseren om het aan te wenden tijdens de ingreep.”
Digitaliseren betekent ook efficiënter communiceren
Een bijkomend voordeel door digitaal te werken, is een efficiëntere communicatie met de patiënt, met een doorverwijzende tandarts, orthodontist, tandlabo of collega MKA-arts. De 3D-software laat toe visueler te werken. De effecten van een ingreep zijn zichtbaar en bespreekbaar. Zorgverstrekkers kunnen digitale beelden ook makkelijker uitwisselen. Kortom: efficiënter multidisciplinair werken.
Evolutie in pathologieën
Dr. De Brauwer: “In Vlaanderen zit orthodontie in de lift. Dit heeft als gevolg dat orthognatische heelkunde automatisch ook meer aandacht krijgt.”
“We zien ook een groei in het aantal huidtumoren,” vult dr. Dom aan. “In het bijzonder inzake tumoren in kritische zones (zoals de huid rond de oogleden, neus of mond of tumoren vlakbij de aangezichtszenuw of -skelet) wordt MKA-chirurgie steeds frequenter aangesproken. Of tumoren die uitgezaaid zijn naar de hals, zoals mogelijks is bij speekselklierkanker en huidkanker. Ook voor complexe flapchirurgie vindt men makkelijker de weg naar mond-, kaak- en aangezichtschirurgie.”
De dienst MKA wenst, naast het ziekenhuis, ook het hele team verpleegkundigen en secretariaat te bedanken voor alle inzet. Zonder hun is een dergelijke evolutie niet mogelijk.